Dialog sztuk w kulturze Słowian Wschodnich, red. J.Kapuścik

Prezentowany tom zawiera materiały pokonferencyjne z drugiej sesji naukowej zorganizowanej pod hasłem „Dialog sztuk w kulturze Słowian wschodnich”, w dniach 19-20 maja 2006 roku, z inicjatywy Instytutu Filologii Wschodniosłowiańskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego, przy współudziale Fundacji św. Włodzimierza z siedzibą w Krakowie, założonej i kierowanej przez prof. Włodzimierza Mokrego, oraz Kół Naukowych studentów ukrainistyki i rusycystyki IFW. Referaty-artykuły wychodzą naprzeciw oczekiwaniom ze strony wielu środowisk naukowców-slawistów wschodnich, które od wielu lat, korzystając z ustaleń teoretyków literatury i sztuki, podejmują na konkretnym, faktograficznym materiale następujące kwestie. Po pierwsze, dążą do ustalenia zasad współdziałania tekstów literackich z tekstami innorodnymi, na przykład, utworu poetyckiego w dziele muzycznym. Po drugie, uczeni-slawiści chcą ustosunkować się do problemu przekładalności jednej dziedziny sztuki na inną, posługującą się odmiennym „językiem”, jak to ma miejsce choćby w przypadku dzieła literackiego, które może odznaczać się „muzycznością”, „malarskością” czy „rzeźbiarskością” (w sytuacji, gdy znajduje zastosowanie zasada ekfrasis), albo aktywizować pamięć fi lmową, bądź też odwoływać się do zgoła innych doświadczeń – do „zapisanego” w pamięci konkretnego wizerunku dzieła sztuki – rzeźby, pomnika, obiektu architektury lub słuchowiska czy spektaklu teatralnego. Po trzecie, badaczom chodzi również o podjęcie próby mającej na celu ustalenie relacji i powinowactw literatury z innymi – nie tylko pogranicznymi, lecz także odległymi w zakresie tworzywa – dziedzinami sztuki, znalezienia „miejsc” dialogu, otwierania się na siebie poszczególnych sztuk. Wreszcie, po czwarte, w powyższym oglądzie ważne też wydaje się objęcie refl eksją takich działań artystycznych, które programowo wyrażają dążenie do syntezy sztuk. Ten aspekt więzi między sztukami znajdujemy już w czasach Rusi Kijowskiej (na przykład w Słowie o prawie i łasce metropolity Hilariona), gdy słowo pisane, śpiew cerkiewny, malarstwo i architektura składały się na syntezę liturgii prawosławnej, wyrażającą najgłębszą myśl teologiczno-filozoficzną oraz doświadczenie duchowe.